W 2001 r. weszła w życie Ustawa o Repatriacji, która okazała się nieefektywna i zamiast ułatwić Polakom powrót do kraju, przyczyniła się do spowolnienia procesu repatriacji. Od 2001 do 2009 roku na mocy ustawy, zakładającej, iż to gminy ponoszą odpowiedzialność za sprowadzanie rodaków, przyjechało jedynie ok. 500 osób. Okazało się, że gminy niechętnie zapraszają wysiedlone rodziny ze względu na obciążenia finansowe i organizacyjne jakimi są obarczane. Ponadto warunki w jakich muszą żyć repatrianci nierzadko urągają ich godności. Zarówno strona przyjmująca, jak i sami przyjeżdżający nie są przygotowani do współpracy. Brak odpowiednich szkoleń, osób odpowiedzialnych za koordynację programu, a także rzetelnego informowania repatriantów o warunkach, z jakimi zetkną się w kraju.



Polska Akcja Humanitarna monitoruje tę sytuację od wielu lat. Przedstawiciele organizacji brali udział w spotkaniach Komisji Łączności z Polakami za Granicą i przedstawiali swoje propozycje zmiany obecnej sytuacji. PAH wyraża głębokie zaniepokojenie, iż prace w tym zakresie nie posuwają się do przodu, a rząd polski, który współpracę ze Wchodem traktuje jako jeden ze swych priorytetów, nie jest w stanie pomóc Polakom mieszkającym za Uralem wrócić do ich ojczyzny.



Ze względu na fakt, iż polityka polskiego państwa wobec rodaków rozsianych w krajach dawnego ZSRR jest nieskuteczna, z inicjatywy Stowarzyszenia Wspólnota Polska powstał Komitet Obywatelski Inicjatywy Ustawodawczej „Powrót do Ojczyzny”, który złożył w Sejmie projekt nowej ustawy o repatriacji. Pomysł wspiera także Polska Akcja Humanitarna, która od lat stara się pomagać repatriantom powracającym do kraju.



Projekt ustawy zakłada większe zaangażowanie rządu oraz współpracę administracji centralnej z władzami lokalnymi i tym samym odciążenie gmin z części odpowiedzialności za proces repatriacji. Zawiera on wiele unormowań, które zintensyfikują akcję repatriacyjną z możliwością zakończenia jej w okresie najbliższych 3-5 lat.



Polska Akcja Humanitarna apeluje o poparcie projektu zmiany ustawy o repatriacji. Do dnia 14 września br. każdy, komu nie jest obojętny los Polaków pragnących powrócić do Ojczyzny może złożyć swój podpis pod projektem. Wystarczy i przesłać ją do jednego z wyznaczonych punktów.