Zawieranie znajomości i tworzenie sieci kontaktów coraz częściej przenosi się do świata wirtualnego. Obok istniejących od dawna, niezwykle popularnych portali społecznościowych, takich jak Facebook, Nasza-klasa, Goldenline ciągle powstają nowe.
Internet z założenia miał być komputerową siecią połączeń - początkowo tylko między stronami WWW. Szybko jednak właściwość ta zaczęła dotyczyć relacji między uczestnikami wirtualnego świata. Dziś każdy z nas może zaistnieć w sieci, nawet bez konieczności posiadania wiedzy na temat tworzenia stron internetowych.
Według Internet World Stats liczba internautów na całym świecie w marcu 2009 wyniosła ponad półtora miliarda użytkowników. Szacuje się, że 2/3 aktywnych użytkowników Internetu posiada wirtualny profil. Oznacza to, iż ponad miliard osób jest faktycznie lub potencjalnie członkami co najmniej jednej społeczności wirtualnej.
Pierwsze portale społecznościowe pojawiły się w Stanach Zjednoczonych w połowie lat dziewięćdziesiątych i skierowane były do konkretnych grup społecznych. Za jeden z pierwszych portali tego typu uznaje się powstały w 1995 roku Classmates.com, portal zrzeszający znajomych ze szkół, pracy czy wojska.
Z czasem relacje między członkami różnych portali społecznościowych stawały się coraz bardziej złożone i wielowymiarowe. Uczestnicy sami zaczęli decydować o tworzeniu nowych grup. Powstawały one nie tylko dzięki wspólnym znajomym, ale i zainteresowaniom czy doświadczeniom zawodowym.
Rosnąca liczba użytkowników portali społecznościowych oznacza, iż wirtualny świat wydaje się nam coraz bardziej atrakcyjny. Relacje międzyludzkie wydają się być tam prostsze, łatwiejsze i bezpieczniejsze. Nieśmiali stają się śmiali, a brzydcy pięknieją. Szybkość z którą zawierać można nowe znajomości, możliwość odnowienia starych przyjaźni i nawiązania nowych kontaktów z ciekawymi ludźmi powodują, że ciągle wzrasta zainteresowanie możliwościami, jakie daje uczestniczenie w wirtualnej rzeczywistości.
Najpopularniejsze portale społecznościowe, odniosły sukces dzięki zdolności ich twórców do trafnego wyciągania wniosków z obserwacji zachowań społecznych. Duże społeczności udało się stworzyć tam, gdzie trafiono w rzeczywiste potrzeby użytkowników Internetu dotyczące relacji międzyludzkich.
Wśród potrzeb społecznych można wyodrębnić trzy, idealnie dopasowane do potrzeb użytkowników serwisów społecznościowych: potrzeba afiliacji, potrzeba
miłości oraz potrzeba przynależności.
Zaspokajanie potrzeby afiliacji można przypisać portalom społecznościowym, gdzie użytkownicy grupują znajomych i wymieniają między sobą wiadomości, zdjęcia i filmiki. Obecnie zdecydowanym liderem wśród serwisów społecznościowych jest Facebook, zrzeszający około 250 mln ludzi z całego świata. Szacuje się, że przeciętny odbiorca posiada na tej stronie około 120 znajomych. Wśród polskich serwisów tego typu niezwykle popularna jest Nasza-klasa.pl. Portal umożliwia użytkownikom odnalezienie dawnych znajomy i przyjaciół z którymi uczyli się i studiowali (jest polskim odpowiednikiem wspomnianego portalu Classmates.com). Użytkownicy mogą tworzyć galerie swoich zdjęć, komentować profile i zdjęcia innych osób, zakładać fora dyskusyjne i wymieniać informacje. Możliwie jest także odpłatne wysyłanie wirtualnych prezentów i dedykowanie piosenek.
Potrzeba miłości może zostać spełniona dzięki portalom towarzysko-randkowym. Głównym celem internautów odwiedzających te serwisy jest z założenia znalezienie partnera. Sympatia.pl jest doskonałym przykładem polskiego portalu randkowego. W swoich wizytówkach jego użytkownicy mogą zamieszczać swoje opisy, fotoalbumy oraz filmiki. Mają możliwość pisania blogów, tworzenia for dyskusyjnych, oraz zarządzania swoją Księgą Gości. Serwis wprowadził szereg narzędzi komunikacyjnych, ułatwiających kontakt między użytkownikami, takich jak wewnętrzny system poczty elektronicznej oraz oficjalny komunikator Sympatii.