Dziś świat stawia przed młodymi ludźmi liczne wyzwania, ale często sprawia też, że są narażeni na różnego rodzaju niebezpieczeństwa. W wielu przypadkach rodzice i nauczyciele nawet nie zdają sobie sprawy z istnienia grożących ich podopiecznym zjawisk i dlatego nie potrafią ich na nie przygotować. Pojawia się jednak coraz więcej inicjatyw, których celem jest uczenie młodych ludzi tego, jak radzić sobie z rosnącą liczbą zagrożeń.

Agresja przenosi się do sieci

W dobie mass mediów i wszechobecnej elektroniki dzieci i młodzież często bez ograniczeń używają komputerów. Z badań PBI/Gemius przeanalizowanych przez firmę Artmedia wynika, że każdego dnia niemal 1,3 mln dzieci korzysta z internetu. Ponad połowa użytkowników między 7. a 14. rokiem życia w 2011 r. surfowała po sieci codziennie, a 80 proc. małoletnich internautów – przynajmniej kilka razy w tygodniu. – Efektem jest występujący coraz częściej problem uzależnienia się coraz to młodszych dzieci od komputera i internetu. W wielu przypadkach niestety rodzice w żaden sposób nie kontrolują tego, ile czasu ich pociechy spędzają przed komputerem i czym zajmują się surfując po sieci. Brak nadzoru ze strony dorosłych powoduje natomiast, że młodzi ludzie są bardziej zagrożeni cyberprzemocą – komentuje Luiza Kalupa z Wyższej Szkoły Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu. Cyberprzemoc, zwana także cyberbullyingiem to agresja z użyciem mediów elektronicznych, przede wszystkim internetu i telefonów komórkowych. Do działań kwalifikowanych jako przemoc w sieci zalicza się wyzywanie, nękanie, poniżanie i straszenie, robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody, publikowanie filmów, fotografii lub informacji, które zawierają obrażające bądź ośmieszające treści, podszywanie się pod kogoś w sieci, a także tworzenie stron internetowych lub blogów, które mogą kogoś obrazić.

Z danych zebranych podczas projektu EU Kids Online wynika, że spośród polskich dzieci w wieku od 9 do 16 lat ofiarą cyberagresji było co siedemnaste z nich. – Cyberprzemoc nie zostawia fizycznych śladów, ale jest przyczyną wstydu i upokorzeń. Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań, które podnoszą świadomość na temat niebezpieczeństw wiążących się z korzystaniem z internetu – mówi Luiza Kalupa z WSEIiI. Dzień Bezpiecznego Internetu, kampanie społeczne (na przykład „Dziecko w sieci”), projekty edukacyjne – to tylko niektóre działania zwracające naszą uwagę na zagrożenia związane z surfowaniem po sieci.

Bezpieczniejsi także „w realu”

Niestety cyberprzemoc nie jest jedynym niebezpieczeństwem, z jakim spotykają się dziś dzieci i młodzież. Patologie, wykorzystywanie, napady, gwałty, ataki na szkoły i miejsca, w których przebywają nieletni – takie sytuacje zdarzają się coraz częściej i skłaniają do zadania sobie pytania, czy młodzi ludzie są na nie przygotowani. Jednym z pomysłów na to, jak nauczyć ich odpowiednich reakcji było wprowadzenie w 2009 r. do szkół przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa. Takie zajęcia są dziś prowadzone w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. Podczas nich poruszane są między innymi kwestie związane z obroną cywilną, ochroną przed różnego rodzaju zagrożeniami, przygotowaniem do postępowania w przypadku katastrof czy pierwszą pomocą.

W trosce o podnoszenie poziomu świadomości u młodych ludzi podejmowane są także inne inicjatywy. Jedną z nich jest wydarzenie „Edukacja dla bezpieczeństwa”, które już 4 kwietnia odbędzie się w Poznaniu. – Wezmą w nim udział uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, których będziemy uczyć tego, jak zachowywać się w obliczu różnego rodzaju niebezpieczeństw. Będą oni także uczestniczyć w warsztatach i treningach samoobrony – mówi Luiza Kalupa z Wyższej Szkoły Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu, będącej organizatorem wydarzenia.

Niebezpieczeństw czyhających na dzieci i młodzież jest dziś wiele. Warto jednak pamiętać, że równie dużo, a może nawet więcej, jest sposobów na przeciwdziałanie im. Kluczem do sukcesu jest budowanie świadomości zarówno u dzieci, jak i dorosłych, rozmowy i stanowcze reagowanie, gdy dzieje się coś niepokojącego.